05 điểm khác biệt giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển

Thứ sáu - 30/05/2025 03:23
Chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển là 2 khái niệm quan trọng trong quản lý ngân sách nhà nước, thường xuyên xuất hiện trong lĩnh vực đấu thầu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn dễ nhầm lẫn giữa 2 loại chi này. Dưới đây, Huongdandauthau.com sẽ giúp bạn phân biệt rõ 05 điểm khác biệt cơ bản giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển, mời các bạn cùng tham khảo!
05 điểm khác biệt giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển
05 điểm khác biệt giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển

Chi đầu tư phát triển là gì? Chi thường xuyên là gì?

Căn cứ tại khoản 4 và khoản 6 Điều 4 Luật ngân sách Nhà nước, khái niệm chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên được giải thích như sau: 

4. Chi đầu tư phát triển là nhiệm vụ chi của ngân sách Nhà nước, gồm chi đầu tư xây dựng cơ bản và một số nhiệm vụ chi đầu tư khác theo quy định của pháp luật.
 
6. Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của ngân sách Nhà nước nhằm bảo đảm hoạt động của bộ máy Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Như vậy, theo quy định thì chi đầu tư phát triển là khoản chi nhằm tạo lập tài sản và đầu tư dài hạn, còn chi thường xuyên phục vụ duy trì hoạt động bộ máy và thực hiện các nhiệm vụ thường nhật của Nhà nước.

Vai trò của chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên trong đấu thầu

Trong đấu thầu, việc xác định chính xác nguồn vốn là yếu tố then chốt để xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu và xác định phương án đầu tư. Cụ thể:

  • Chi đầu tư phát triển gắn liền với các dự án (gói thầu) xây dựng cơ bản, dự án đầu tư có quy mô lớn, kéo dài nhiều năm, đòi hỏi quản lý chặt chẽ từ lập kế hoạch đến nghiệm thu, quyết toán.
  • Chi thường xuyên lại đóng vai trò trong các gói thầu phục vụ mua sắm hàng hóa, dịch vụ nhằm duy trì hoạt động thường ngày, có thời gian thực hiện ngắn, quy trình đấu thầu đơn giản hơn.
chi đầu tư phát triển
Chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên (Hình minh họa)

Ví dụ về chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên

Dưới đây là một số ví dụ cụ thể giúp bạn dễ hình dung sự khác biệt giữa chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên:

Ví dụ về chi đầu tư phát triển:

  1. Xây dựng trường học mới tại địa phương
  2. Xây dựng tuyến đường giao thông nông thôn
  3. Mua sắm trang thiết bị y tế hiện đại cho bệnh viện công lập
  4. Xây dựng nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt

Ví dụ về chi thường xuyên: 

  1. Chi trả lương, phụ cấp và đóng bảo hiểm cho cán bộ, công chức, viên chức.
  2. Mua sắm văn phòng phẩm, vật tư tiêu hao phục vụ hoạt động của cơ quan Nhà nước.
  3. Thanh toán tiền điện, nước, điện thoại, internet cho trụ sở cơ quan hành chính.
  4. Chi tổ chức hội nghị, tập huấn, đào tạo cán bộ công chức.

05 điểm khác biệt cơ bản giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển

Chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển khác nhau không chỉ về mặt khái niệm mà còn thể hiện ở nhiều khía cạnh cụ thể. 

Dưới đây là 05 điểm khác biệt cơ bản giữa 2 loại chi này:

5 điểm khác biệt
05 điểm khác biệt cơ bản giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển

1. Khác nhau về mục đích sử dụng

  • Chi thường xuyên dùng để duy trì hoạt động thường nhật của bộ máy Nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập. Mục tiêu là đảm bảo hoạt động ổn định, liên tục và hiệu quả trong ngắn hạn.
  • Chi đầu tư phát triển được sử dụng để thực hiện các hoạt động nhằm tạo ra tài sản mới, mở rộng quy mô, nâng cao năng lực phục vụ của Nhà nước và các đơn vị công lập. Mục tiêu là phục vụ cho sự phát triển lâu dài của nền kinh tế - xã hội.

2. Khác nhau về nguồn vốn

  • Chi thường xuyên được bảo đảm từ ngân sách thường xuyên, nguồn thu sự nghiệp, nguồn thu phí lệ phí hoặc các khoản tài trợ, viện trợ phục vụ hoạt động thường xuyên.
  • Chi đầu tư phát triển chủ yếu được bố trí từ vốn đầu tư công trong ngân sách Nhà nước, các nguồn vốn vay, vốn viện trợ có tính chất đầu tư hoặc các nguồn hợp pháp khác dành cho phát triển.

3. Khác nhau về nguyên tắc sử dụng

  • Chi thường xuyên được quản lý theo kế hoạch tài chính năm, có tính linh hoạt cao hơn và ít thủ tục hơn, phù hợp với tính chất hoạt động thường xuyên và định kỳ.
  • Chi đầu tư phát triển phải tuân thủ theo quy trình chặt chẽ như: lập dự án, thẩm định, phê duyệt, đấu thầu, giám sát thi công và quyết toán. Việc sử dụng vốn phải đúng mục đích và được kiểm soát nghiêm ngặt.
nguyên tắc sử dụng
Khác nhau về nguyên tắc sử dụng (Hình minh họa)

4. Khác nhau về thời hạn sử dụng

  • Chi thường xuyên thường được sử dụng trong phạm vi một năm ngân sách, và nếu không sử dụng hết, phải thực hiện xử lý chuyển nguồn hoặc hủy dự toán theo quy định.

  • Chi đầu tư phát triển có thể được thực hiện và kéo dài qua nhiều năm ngân sách, do tính chất của các dự án đầu tư thường kéo dài, phức tạp và cần thời gian triển khai.

5. Khác nhau về tính chất chi tiêu

  • Chi thường xuyên mang tính chi tiêu định kỳ, lặp lại, thường phục vụ các nhu cầu ngắn hạn, đảm bảo duy trì hoạt động hàng ngày.

  • Chi đầu tư phát triển mang tính chi một lần, tạo ra giá trị sử dụng lâu dài, phục vụ mục tiêu tăng trưởng, mở rộng hoặc đổi mới.

Chi đầu tư phát triển gồm những nội dung nào?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 163/2016/NĐ-CP, chi đầu tư phát triển gồm:

a) Chi đầu tư xây dựng cơ bản cho các dự án theo các lĩnh vực được quy định tại khoản 3 Điều này (*);
b) Đầu tư và hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích do Nhà nước đặt hàng; các tổ chức kinh tế; các tổ chức tài chính của trung ương và địa phương; đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp theo quy định của pháp luật;
c) Các khoản chi đầu tư phát triển khác theo quy định của pháp luật.
(*) Các lĩnh vực quy định tại khoản 3 Điều 3 Nghị định 163/2016/NĐ-CP bao gồm:
a) Quốc phòng;
b) An ninh và trật tự, an toàn xã hội;
c) Sự nghiệp giáo dục - đào tạo và dạy nghề;
d) Sự nghiệp khoa học và công nghệ;
đ) Sự nghiệp y tế, dân số và gia đình;
e) Sự nghiệp văn hóa thông tin;
g) Sự nghiệp phát thanh, truyền hình, thông tấn;
h) Sự nghiệp thể dục thể thao;
i) Sự nghiệp bảo vệ môi trường;
k) Các hoạt động kinh tế;
l) Hoạt động của các cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng cộng sản Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội bao gồm: Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Liên đoàn lao động Việt Nam, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam; hỗ trợ hoạt động cho các tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp theo quy định của pháp luật;
m) Chi bảo đảm xã hội, bao gồm cả chi hỗ trợ thực hiện các chính sách xã hội theo quy định của pháp luật;
n) Các khoản chi thường xuyên khác theo quy định của pháp luật.

Nguyên tắc sử dụng chi đầu tư phát triển trong đấu thầu

Việc sử dụng chi đầu tư phát triển trong đấu thầu cần tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc để đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn ngân sách và minh bạch trong quá trình lựa chọn nhà thầu. Dưới đây là một số nguyên tắc cơ bản:

nguyên tắc
Nguyên tắc sử dụng chi đầu tư phát triển trong đấu thầu (Hình minh họa)
1. Đúng mục đích đầu tư. Chi đầu tư phát triển chỉ được sử dụng cho các hoạt động có mục tiêu tạo lập tài sản, nâng cao năng lực phát triển như: xây dựng cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị, đầu tư vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội... Không được dùng để chi cho hoạt động thường xuyên.
 
2. Có dự án được phê duyệt. Việc sử dụng vốn chi đầu tư phát triển phải gắn với dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm có đầy đủ các bước như lập dự án, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu…
 
3. Được bố trí vốn hợp lý, đúng tiến độ. Nguồn vốn phải được phân bổ trong kế hoạch đầu tư công trung hạn hoặc hằng năm, bảo đảm đủ điều kiện để triển khai các gói thầu, tránh tình trạng thiếu vốn gây đình trệ hoặc phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản.
 
4. Tuân thủ quy định của Luật Đấu thầu. Việc tổ chức đấu thầu phải theo đúng trình tự, thủ tục của Luật Đấu thầu 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành…

Lời kết

Việc phân biệt rõ giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển không chỉ giúp cơ quan quản lý sử dụng ngân sách hiệu quả, minh bạch mà còn hỗ trợ các bên liên quan trong quá trình lập kế hoạch đầu tư, lựa chọn nhà thầu. Đặc biệt trong đấu thầu, việc xác định đúng nguồn vốn sẽ giúp xây dựng hồ sơ mời thầu, hồ sơ dự thầu và phương án tài chính chính xác, tránh sai sót không đáng có.

Trên đây chia sẻ của Huongdandauthau.com về 05 điểm khác biệt giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Hy vọng với nội dung này, bên mời thầu sẽ có thêm những thông tin bổ ích để hỗ trợ cho quá trình tham gia đấu thầu đạt hiệu quả cao hơn.

Trường hợp có thắc mắc về đấu thầu cần giải đáp, bạn có thể liên hệ với Huongdandauthau.com qua:

Tác giả: Hoa Phượng

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây